αλλεργιολογος Αθήνα

Λάμπρος Α. Καλόγηρος
Αλλεργιολόγος

Αλλεργία σε περδικάκι

01/02/2025
Last Modified 02/02/2025
Lampros A. Kalogiros

Τι είναι το περδικάκι;

Το περδικάκι (Parietaria) είνει ένα γένος ποωδών πολυετών φυτών και ένα από τα σημαντικότερα αλλεργιογόνα στη Μεσόγειο, με την αλλεργία σε περδικάκι να είναι ιδιαίτερα συχνή. Ανήκει στην οικογένεια των Κνιδοειδών, είναι δηλαδή συγγενικό φυτό της γνωστής τσουκνίδας. Στο γένος Parietaria ανήκουν διάφορα είδη, εκ των οποίων τα βασικά από πλευράς αλλεργιογονικότητας είναι τα:

  • Parietaria judaica - Ελξίνη η ιουδαϊκή
  • Parietaria officinalis - Ελξίνη η φαρμακευτική

“Η Parietaria judaica και η Parietaria officinalis θεωρούνται αλλεργιολογικά σχεδόν ισοδύναμες” 

Η Parietaria judaica και η Parietaria officinalis θεωρούνται αλλεργιολογικά ισοδύναμες. Αυτό σημαίνει ότι η γύρη και των δύο ειδών περιέχει παρόμοια αλλεργιογόνα, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις, όπως αλλεργική ρινίτιδα, άσθμα και αλλεργική επιπεφυκίτιδα, σε ευαίσθητα άτομα. Το παραπάνω, είναι ιδιαίτερα σημαντικό τόσο στη διαγνωστική, όσο και στη θεραπευτική προσέγγιση.

Το περδικάκι μπορεί να αναπτυχθεί σε ιδιαίτερα δυσχερείς περιοχές όπως οι βραχώδεις (Εικόνα 1). Σε πόλεις το βρίσκουμε χαρακτηριστικά στις συμβολές των πεζοδρομίων με τους τοίχους κτιρίων. Η ευκολία με την οποία το περδικάκι αναπτύσσεται είναι ένας από τους λόγους που η αλλεργία σε αυτό είναι τόσο συχνή.

Εικόνα 1. Περδικάκι σε σχισμή βράχου

Κλιματική αλλαγή και αλλεργία σε περδικάκι

Η παριετάρια μπορεί να παράξει στην εποχή ανθοφορίας της ένα μεγάλο αριθμό γυρεοκόκκων, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα αλλεργιογονικοί. Το περδικάκι ανθοφορεί σχεδόν όλο το χρόνο, εντονότερα την άνοιξη, αλλά και το φθινόπωρο.

“Η αλλεργία σε περδικάκι αυξάνει λόγω της κλιματικής αλλαγής”

Η κλιματική αλλαγή έχει συμβάλλει στην αύξηση της έκθεσης στο περδικάκι και τις επιδράσεις του στους αλλεργικούς ασθενείς. Με την κλιματική αλλαγή αυξάνουν σταδιακά οι θερμοκρασία, αλλά και τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα (CO2), τα οποία είναι σαν “τροφή” για το περδικάκι. Το αποτέλεσμα είναι:

  • περισσότερο παρατεταμένη εποχή γυρεοφορίας
  • αυξημένη παραγωγή γύρεων και κατ’ επέκταση αυξημένα επίπεδα γύρεων στην ατμόσφαιρα

Η αλλεργία στο περδικάκι παρατηρείται συχνότερα σε ανθρώπους που ζουν σε πόλεις, συγκριτικά με τα χωριά. Αυτό συμβαίνει καθώς προϊόντα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης -που είναι περισσότερα σε αστικές περιοχές- αυξάνουν την:

  • αλλεργιογονικότητα των γύρεων, τη δυνατότητα τους δηλαδή να προκαλούν αλλεργία
  • επίδραση στον άνθρωπο, με αποτέλεσμα εντονότερα συμπτώματα

Πως το περδικάκι προκαλεί αλλεργία;

Το περδικάκι απελευθερώνει γύρεις μικρές σε όγκο και ελαφρές, με αποτέλεσμα να αιωρούνται για αρκετό χρονικό διάστημα και να μετακινούνται με τον αέρα σε μεγάλες αποστάσεις. 

“Οι γυρεόκοκκοι αιωρούνται στην ατμόσφαιρα και με την εισπνοή εισέρχονται μέχρι τους πνεύμονες”

Παράλληλα, το μικρό τους μέγεθος τις καθιστά ιδιαίτερα διεισδυτικές στο αναπνευστικό σύστημα του ανθρώπου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ακόμα και μικρές συγκεντρώσεις γύρεων να μπορούν να επάγουν σημαντικά συμπτώματα στους αλλεργικούς ασθενείς.

Όταν οι γύρεις εισπνέονται, έρχονται σε επαφή με τον βλεννογόνου του αναπνευστικού των ασθενών. Εκεί, το ανοσοποιητικό σύστημα των ευαίσθητων στο περδικάκι ασθενών τις αναγνωρίζει ως δυνητικά επιβλαβείς και ξεκινά μία ανοσολογική απάντηση έναντι των “εισβολέων”.  

Στα πλαίσια της αντίδρασης του ανοσοποιητικού απελευθερώνεται τοπικά ισταμίνη και άλλες ουσίες και προσελκύονται στην περιοχή κύτταρα που ενισχύουν την αλλεργική φλεγμονή. Το τελικό αποτέλεσμα όλων αυτών είναι τα συμπτώματα που ο αλλεργικός ασθενής βιώνει.

“Η αλλεργία στο περδικάκι δεν φαίνεται να συμβάλει σε τροφική αλλεργία” 

Κάποια από τα αλλεργιογόνα που περιέχονται στις γύρεις της παριετάρια είναι παρόμοια με αλλεργιογόνα κάποιων φρούτων και λαχανικών (διασταυρούμενη ευαισθητοποίηση). Περισσότερο συγκεκριμένα, το βασικό αλλεργιογόνο στο περδικάκι (Par j 2) ανήκει σε μια κατηγορία αλλεργιογόνων που λέγονται LTPs (Lipid transfer proteins). 

Ευτυχώς, μέχρι σήμερα, δεν έχει περιγράφει διασταυρούμενη αντιδραστικότητα (σύνδρομο αλλεργίας γύρεων-τροφών) σε τροφές σε ασθενείς με αλλεργία σε περδικάκι. Η γύρεις της παριετάρια -δηλαδή- δεν συμβάλλουν στο LTP-σύνδρομο και σε τροφική αλλεργία.

Αλλεργία σε περδικάκι: συμπτώματα  

Στους αλλεργικούς σε αυτό ασθενείς, η έκθεση στο περδικάκι μπορεί να πυροδοτήσει μία σειρά από συμπτώματα, όπως:

“Το περδικάκι είναι συχνό αλλεργιογόνο σε ασθενείς με αλλεργία αναπνευστικού”

συχνότερα συμπτώματα στο άσθμα
Εικόνα 2. Συχνότερα συμπτώματα άσθματος από αλλεργία σε περδικάκι

Διάγνωση αλλεργίας σε παριετάρια

Το πρώτο βήμα για τη σωστή διάγνωση της αλλεργίας σε περδικάκι είναι ένα λεπτομερές ιατρικό ιστορικό. Στους ασθενείς με αλλεργική ρινίτιδα, επιπεφυκίτιδα ή άσθμα, τα συμπτώματα των οποίων φαίνεται να προέρχονται από την επαφή με αεροαλλεργιογόνα περαιτέρω έλεγχος θα πρέπει να πραγματοποιηθεί.

“Οι περισσότεροι ασθενείς με αλλεργία σε περδικάκι παρουσιάζουν εποχικότητα στην εμφάνιση των συμπτωμάτων τους”

Ο ειδικός αλλεργιολογικός έλεγχος περιλαμβάνει το διεξοδικό έλεγχο ευαισθητοποιήσεων του ασθενούς με τα αλλεργικά τεστ. Σε αυτές τις δια νυγμού δερματικές δοκιμασίες μία μικρή ποσότητα κεκαθαρμένου αλλεργιογόνου τοποθετείται στο δέρμα. 

Εν συνεχεία, πραγματοποιείται ένας μικρός νυγμός στην περιοχή και παρακολουθείται πιθανή δερματική αντίδραση. Οι ασθενείς με αλλεργία στο περδικάκι θα εμφανίσουν στην περιοχή μία αντίδραση πομφού- ερυθήματος (θετικό τεστ, Εικόνα 2).

Συμπληρωματικά, μπορεί να χρησιμοποιηθούν και ειδικές ανοσολογικές εξετάσεις στο αίμα, για τη διάγνωση της αλλεργίας στο περδικάκι. Αυτές είναι ο προσδιορισμός της ειδικής για το περδικάκι IgE ανοσοσφαιρίνης, ή περισσότερο ειδικές μοριακές εξετάσεις.

Αλλεργία σε περδικάκι: υπάρχει θεραπεία;

Ο κάθε ασθενής με αλλεργία στο περδικάκι έχει στη διάθεση του τρεις κατευθύνσεις, ώστε να περιορίσει τις επιπτώσεις της αλλεργίας στην υγεία και την καθημερινότητα του. Αυτές είναι οι: 

Αποφυγή έκθεσης σε γύρεις

Το να μπορέσει κάποιος να αποφύγει πλήρως την έκθεση στο περδικάκι είναι ανέφικτο. Η αποφυγή των περισσότερων αεροαλλεργιογόνων προϋποθέτει μέτρα που από ένα σημείο και έπειτα είναι ιδιαίτερα περιοριστικά για την καθημερινότητα.

“Δεν μπορεί κάποιος να αποφύγει πλήρως το περδικάκι”

Τα ακόλουθα βήματα είναι, όμως, δυνατόν να μειώσουν την έκθεση σε γύρεις και τα συμπτώματα των ασθενών: 

  • Περιορίστε τις δραστηριότητες σε εξωτερικούς χώρους, ιδιαίτερα στη φύση, τις περιόδους με αυξημένες συγκεντρώσεις γύρεων
  • Κρατήστε τα παράθυρα κλειστά στο σπίτι, αλλά και στο αυτοκίνητο
  • Αποφύγετε να στεγνώνετε τα ρούχα σας έξω και προτιμήστε ένα στεγνωτήριο
  • Χρησιμοποιήστε μέσα ατομικής προστασίας, γυαλιά ηλίου για την ελάττωση της έκθεσης των οφθαλμών, αλλά και μάσκες
  • Χρησιμοποιήστε μέτρα και συσκευές για τον καθαρισμό του αέρα στο εσωτερικό του σπιτιού

Περισσότερες συμβουλές θα βρείτε στο άρθρο του ιστοτόπου για την αλλεργία σε γύρεις.

Φάρμακα περιορισμού των συμπτωμάτων

Η συμπτωματική αγωγή περιλαμβάνει φάρμακα τα οποία δεν θεραπεύουν την αλλεργία, αλλά περιορίζουν την έκταση των συμπτωμάτων. Η επιλογή της κατάλληλης συμπτωματικής αγωγής εξαρτάται από τα συμπτώματα και τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενούς. Οι διαθέσιμες κατηγορίες που συνηθέστερα χρησιμοποιούνται είναι τα:

  • αντιισταμινικά φάρμακα, τα οποία ελαττώνουν τους πταρμούς, τον κνησμό, την καταρροή και τα οφθαλμικά συμπτώματα
  • ρινικά σπρέι κορτικοστεροειδών ή σταθεροί συνδυασμοί κορτικοστεροειδών και ρινικών αντιισταμινικών για τον περιορισμό της φλεγμονής και τον περιορισμό των συμπτωμάτων

“Οι καθημερινές ρινικές πλύσεις βοηθούν στην απομάκρυνση των γύρεων και τον περιορισμό της φλεγμονής”

  • εισπνεόμενα φάρμακα για τον έλεγχο των συμπτωμάτων του άσθματος
  • αντιλευκοτριένια, που έχουν θέση για την ελάττωση των συμπτωμάτων όταν συνυπάρχει άσθμα και αλλεργική ρινίτιδα

Ειδική ανοσοθεραπεία σε περδικάκι

Η θεραπεία απευαισθητοποίησης (ειδική ανοσοθεραπεία) αποσκοπεί στο να εκπαιδεύσει το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς. Αυτό, προοδευτικά παύει να αναγνωρίζει τις γύρεις της παριετάρια ως στόχο και έτσι επιτυγχάνεται η ανοχή στο περδικάκι.

“Η ανοσοθεραπεία θεραπεύει την αλλεργία στο περδικάκι

Η θεραπεία απευαισθητοποίησης περιλαμβάνει την αρχικά αυξανόμενη σε δόση και εν συνεχεία σταθερή χορήγηση εκχυλίσματος αλλεργιογόνου. Χορηγείται είτε σε μορφή υποδόριων ενέσεων σε μηνιαία βάση, είτε υπογλώσσιων διαλυμάτων καθημερινά. Ενημερωθείτε περισσότερο αναλυτικά στο άρθρο του ιστοτόπου για την ειδική ανοσοθεραπεία.

Η αλλεργία στο περδικάκι είναι ιδιαίτερα συχνή στη χώρα μας και με μεγάλη επίπτωση στην καθημερινότητα των ασθενών, προκαλώντας συμπτώματα αλλεργικής ρινίτιδα, επιπεφυκίτιδας και άσθματος. Η έγκαιρη και ορθή διάγνωση μπορεί να οδηγήσει στην κατάλληλη αντιμετώπιση της αλλεργίας σε περδικάκι, επικοινωνήστε με τον Αλλεργιολόγο σας.

Ίσως σας ενδιαφέρουν

Βρείτε περισσότερα άρθρα 

Επικοινωνήστε μαζί μας

Προγραμματίστε την επίσκεψη σας στο Ιατρείο
Επικοινωνία
αλλεργιολογος Αθήνα
Copyright 2017 - 2025 Lampros A. Kalogiros
magnifiercrosschevron-down