Για περισσότερα από 100 εκατομμύρια χρόνια τα κουνούπια αποτελούν έναν από τους κορυφαίους θηρευτές των ανθρώπων. Αν και το μέγεθός τους δεν είναι ικανό να προκαλέσει τρόμο, το πλήθος τους τον επιβάλλει. Πάνω από 100 τρισεκατομμύρια κουνούπια κυκλοφορούν στον πλανήτη ετησίως και θεωρούνται υπεύθυνα για περίπου 700.000 θανάτους. Τα τσιμπήματά τους έχουν συσχετισθεί ισχυρά με νοσήματα όπως η ελονοσία, ή η μετάδοση ιών όπως ο Ζίκα, του Δυτικού Νείλου κ.α. Από την άλλη, τα δεδομένα σχετικά με την αλλεργία σε κουνούπια είναι περιορισμένα και σε κάποιες περιπτώσεις αντικρουόμενα.
Τα θηλυκά κουνούπια είναι αυτά που χρειάζονται αίμα, προκειμένου να αναπτυχθούν τα αυγά τους. Εν συνεχεία θα αποθέσουν αυτά τα 50 μέχρι 500 αυγά σε μια υδάτινη ή υγρή επιφάνεια για να αναπτυχθούν περαιτέρω. Κατά τη διάρκεια του νυγμού, το κουνούπι παράλληλα με την αφαίρεση αίματος, εγχύει σάλιο στον άνθρωπο. Το σάλιο αυτό περιέχει αντιπηκτικές ουσίες, προκειμένου να εμποδίσει την πήξη του αίματος και να ολοκληρωθεί ταχύτερα η διαδικασία.
Υπάρχει αλλεργία σε κουνούπια και πως εκδηλώνεται;
Αλλεργικές αντιδράσεις σε κουνούπια -αν και σπανιότερες απ’ ότι αναφέρονται- υπάρχουν. Συχνά, εμφανίζονται αντιδράσεις μετά από τσιμπήματα, οι οποίες οφείλονται σε ανοσολογική αντίδραση σε πρωτεΐνες που βρίσκονται στο σάλιο του εντόμου. Από τις αντιδράσεις αυτές, όμως, μόνο ένα μικρό ποσοστό είναι αλλεργικές και συνήθως αφορά τοπικές βλάβες. Εξαιρετικά σπάνια, έχουν αναφερθεί και συστηματικές αντιδράσεις, οι οποίες αποδόθηκαν σε τσιμπήματα κουνουπιών.
Γενικά, οι ασθενείς με αλλεργία σε κουνούπια, μπορεί να εμφανίσουν μία ή περισσότερες από τις παρακάτω αντιδράσεις:
Α. Μεγάλες τοπικές αντιδράσεις: είναι οι συχνότερες των αντιδράσεων και αναφέρονται και ως σύνδρομο του Skeeter. Ξεκινούν λίγες ώρες μετά το τσίμπημα, εντείνονται για περίπου 8-10 ώρες, για να αποδράμουν πλήρως εντός 2-3 εβδομάδων. Συνηθέστερα εκδηλώνονται με τοπική ερυθρότητα, οίδημα, κνησμό ή και πόνο σε μια περιοχή που φτάνει μέχρι και πάνω από 10 εκατοστά σε διάμετρο. Ειδικά σε παιδιά, οι αντιδράσεις στο πρόσωπο μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονες, και -κάποιες φορές- να συνοδεύονται από δέκατα. Σε σπάνιες περιπτώσεις εμφανίζονται με τη μορφή φυσσαλίδας ή κύστης, σε συσχέτιση με συνύπαρξη ιογενών λοιμώξεων ή αιματολογικής κακοήθειας.
Β. Συστηματικές αντιδράσεις: συνεπεία νυγμών κουνουπιών έχουν περιγραφεί σχετικά σπάνια. Συνήθως πρόκειται για γενικευμένες κνιδωτικές αντιδράσεις ή άλλες, συνήθως, εξανθηματικού τύπου. Έχει παρατηρηθεί ακόμα και αναφυλαξία μετά από τσίμπημα κουνουπιών, αλλά σε ασθενή με άλλα προβλήματα υγείας (μαστοκυττάρωση), που καθιστούν τις αντιδράσεις ευκολότερες.
Γ. Αλλεργία αναπνευστικού: με αλλεργική ρινίτιδα ή/και άσθμα σε ασθενείς με θετικά τεστ σε κουνούπι, έχει αναφερθεί, αλλά με δεδομένα αντικρουόμενα. Υπάρχουν, πάντως αναφορές ακόμα και για ειδική ανοσοθεραπεία σε εκχύλισμα κουνουπιών, με βελτίωση των συμπτωμάτων σε μικρό αριθμό ασθενών.
Σήμερα, υπολογίζεται πως περίπου 4 δισεκατομμύρια άνθρωποι διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να αναπτύξουν νόσο σχετιζόμενη με τα κουνούπια. Από αυτούς, ένα μικρό -μόνο- ποσοστό θα εμφανίσει κάποια αλλεργική αντίδραση. Η αλλεργία σε κουνούπια μπορεί να εμφανισθεί, αλλά είναι αρκετά σπανιότερη απ' ότι αναφέρεται.