Πού οφείλεται η αλλεργία στη γάτα;

“Υπάρχουν δύο τρόποι για να για βρει κανείς καταφύγιο από τη μιζέρια της ζωής - η μουσική και οι γάτες”, αναφέρει ο Albert Schweitzer. Για κάποιους συνανθρώπους μας, όμως, που πάσχουν από αλλεργία σε γάτα, το καταφύγιο αυτό κρύβει κινδύνους.

“Η αλλεργία στη γάτα είναι η πλέον συχνή αλλεργία σε ζώο και εμφανίζεται περίπου σε έναν στους πέντε ανθρώπους”

Οι γάτες έχει βρεθεί πως μπορεί να παράξουν μέχρι και οκτώ διαφορετικά αλλεργιογόνα (Εικόνα 1). Από αυτά, το Fel d 1, μία αλβουμίνη, είναι μακράν το σημαντικότερο, για τους ασθενείς με αλλεργία αναπνευστικού. 

Το Fel d 1 βρίσκεται κυρίως στο σάλιο και στις εκκρίσεις των σμηγματογόνων αδένων της γάτας. Σε μικρότερες ποσότητες υπάρχει στα δάκρυα, αλλά και στα κόπρανα.

Με την περιποίηση και το συχνό γλύψιμο της γάτας, τα αλλεργιογόνα της μεταφέρονται στο τρίχωμα και τα επιθήλια της και από εκεί αιωρούνται στο χώρο. Ένα μεγάλο ποσοστό των αλλεργιογόνων της γάτας αιωρούνται μέσω των επιθηλίων της και της σκόνης του σπιτιού.

“Περισσότερη από τη μισή ποσότητα αλλεργιογόνου που απελευθερώνει η γάτα θα καταλήξει να αιωρείται εντός του σπιτιού”

Εξαιτίας των παραπάνω, η αποφυγή των αλλεργιογόνων της γάτας είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Αλλεργιογόνα γάτας υπάρχουν προσκολλημένα σε ρούχα, κλινοσκεπάσματα, υφασμάτινα έπιπλα και χαλιά. Βρίσκονται επίσης σε δημόσιους χώρους, στα μέσα μαζικής μεταφοράς και στο σχολείο, αλλά και για μήνες σε σπίτια όπου έμεναν πριν οικογένειες με γάτα.

“Ακόμα και εάν δεν υπάρχει γάτα στο σπίτι, μπορεί να έχετε συμπτώματα, καθώς έρχεστε σε επαφή με αλλεργιογόνα στην εργασία, το σχολείο ή κατά τις μετακινήσεις”

Υποαλλεργιογονικές γάτες

Η δυνατότητα μιας γάτας να προκαλέσει συμπτώματα σε έναν αλλεργικό ασθενή εξαρτάται από την παραγωγή αλλεργιογόνων. Κάθε γάτα απελευθερώνει αλλεργιογόνα που μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα στους ασθενείς με αλλεργία.

“Δεν υπάρχουν πραγματικά υποαλλεργιογονικές ή μη-αλλεργιογονικές γάτες”

Όλες οι γάτες παράγουν το βασικό αλλεργιογόνο (Fel d 1), ανεξαρτήτως ράτσας, ηλικίας, μήκους του τριχώματος, φύλλου ή άλλων χαρακτηριστικών. Όμως, η παραγωγή αυτή διαφοροποιείται σημαντικά από γάτα σε γάτα, όπως και στην ίδια γάτα σε διάφορες περιόδους.

“Η παραγωγή αλλεργιογόνου ανάμεσα σε δύο γάτες μπορεί να διαφέρει μέχρι και 80 φορές ”

Υπάρχουν παράγοντες που έχουν αποδειχθεί πως επηρεάζουν την ποσότητα αλλεργιογόνου που απελευθερώνεται, όπως οι ορμόνες. Για παράδειγμα, η στείρωση ενός γάτου οδηγεί στην ελάττωση του βασικού αλλεργιογόνου μέχρι και 3.5 φορές. 

“Αν και όλες οι γάτες παράγουν Fel d 1, οι αρσενικές φαίνεται να παράγουν περισσότερο”

Αλλεργία σε γάτα: ποια τα συμπτώματα;

Η αλλεργία στη γάτα μπορεί να εκδηλωθεί με συμπτώματα κυρίως αλλεργίας του αναπνευστικού. Τέτοια, συνήθως είναι ένα ή περισσότερα από τα:

• επιπεφυκίτιδα με κνησμό (φαγούρα), συχνά δάκρυα και κοκκίνισμα των ματιών
• αλλεργική ρινίτιδα με κνησμό στη μύτη, φταρνίσματα, ρινική συμφόρηση (μπούκωμα) και ρινική καταρροή
• αλλεργικό βρογχικό άσθμα με δύσπνοια, συριγμό (σφύριγμα) στην αναπνοή, βήχα και βάρος στο στήθος. Η αλλεργία ενός παιδιού σε γάτα, ακόμα και εάν δεν υπάρχει γάτα στο σπίτι, μπορεί να ευθύνεται για κρίσεις άσθματος στο σχολείο.

“Συχνά η αλλεργία σε γάτα μπορεί να οδηγήσει σε επιδείνωση (παροξυσμό) του άσθματος”

Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τις εκδηλώσεις και τις επιπλοκές της αλλεργία του αναπνευστικού στα αντίστοιχα άρθρα μας για την αλλεργική επιπεφυκίτιδα, τη ρινίτιδα και το αλλεργικό βρογχικό άσθμα.

“Η αλλεργία σε γάτα είναι παράγοντας κινδύνου για να εμφανιστεί άσθμα”

Σε κάποιους ασθενείς, είναι επίσης πιθανό να εμφανιστεί τροφική αλλεργία και  συμπτώματα αναφυλαξίας, που να ευθύνονται στην αλλεργία σε γάτα. Αυτό συμβαίνει διότι κάποια από τα αλλεργιογόνα της γάτας είναι παρόμοια με αλλεργιογόνα που βρίσκονται σε κρέας, συνήθως το χοιρινό (διασταυρούμενη αντιδραστικότητα). Το σύνδρομο αλλεργίας σε γάτα και χοιρινό (pork-cat syndrome) είναι γνωστό εδώ και 30 χρόνια, όπου ασθενείς με αλλεργία στη γάτα βιώνουν αντίδραση τροφικής αλλεργίας στο χοιρινό κρέας (Εικόνα 2). 

Οι αντιδράσεις αυτές οφείλονται σε ένα συγκεκριμένο αλλεργιογόνο της γάτας (Fel d 2, αλβουμίνη) που μοιάζει με την αλβουμίνη στο χοιρινό. Η βαρύτητα των αντιδράσεων κυμαίνεται από κνιδωτικές, μέχρι και συστηματική αναφυλαξία, αλλά και εξαρτώμενη από τροφή αναφυλαξία μετά από άσκηση. Σπάνια, κάποιοι από τους ασθενείς θα εμφανίσουν επεισόδια και στο βόειο κρέας.

“Μέχρι και 5% των ασθενών με αλλεργία σε γάτες θα παρουσιάσει τροφική αλλεργία στο χοιρινό κρέας”

Πως μπορώ να επιβεβαιώσω πως έχω αλλεργία στις γάτες;

Η κλινική υποψία πως κάποιος πάσχει από αλλεργία στο τρίχωμα της γάτας συνήθως αρχίζει με την εμφάνιση συμπτωμάτων όταν ο ασθενής βρίσκεται κοντά σε γάτες. Τα συμπτώματα της αλλεργίας του αναπνευστικού μπορεί είτε να εμφανίζονται μόνο τότε, ή να επιδεινώνονται έντονα μετά την επαφή με τη γάτα.

“Ένα θετικό τεστ σε γάτα, δεν σημαίνει απαραιτήτως και αλλεργία σε γάτα. Συζητήστε τα αποτελέσματα του αλλεργικού τεστ με τον Αλλεργιολόγο σας"

Στη συνέχεια ο Αλλεργιολόγος σας θα επιβεβαιώσει την αλλεργία στη γάτα με:

• δερματικές δοκιμασίες δια νυγμού (αλλεργικά τεστ) σε κεκαθαρμένα εκχυλίσματα αεροαλλεργιογόνων
• εργαστηριακές εξετάσεις στο αίμα, όπου βρίσκονται ειδικά αντισώματα που αναγνωρίζουν τα αλλεργιογόνα της γάτας
• σε κάποιες περιπτώσεις ειδικές εξετάσεις για ένα ή περισσότερα μοριακά αλλεργιογόνα (όπως το Fel d 1) (μοριακή διαγνωστική)

Υπάρχει θεραπεία ή πρέπει να αποχωριστώ τη γάτα μου;

Για τους ασθενείς με αλλεργία αναπνευστικού η αλλεργία της γάτας ή του σκύλου θέτει αυτομάτως το δίλημμα του αποχωρισμού. Αν και σε μεμονωμένες περιπτώσεις αναγκαίος, ο αποχωρισμός από το κατοικίδιο δεν είναι η μοναδική λύση.

Μπορείτε να ενημερωθείτε αναλυτικά στο αντίστοιχο άρθρο μας για τη θεραπεία αλλεργίας σε κατοικίδια σχετικά με:

• τρόπους να περιορίσετε την έκθεση στα αλλεργιογόνα της γάτας
• φαρμακολογικές και μη επιλογές για τον περιορισμό των συμπτωμάτων
• την ειδική θεραπεία απευαισθητοποίησης για την αλλεργία στις γάτες (ανοσοθεραπεία)