Δύσπνοια

28/08/2022
Last Modified 29/08/2022
Lampros A. Kalogiros

Τι είναι η δύσπνοια;

Η δύσπνοια, με εξαίρεση τον πόνο, είναι το περισσότερο δυσάρεστο σύμπτωμα που ένας ασθενής μπορεί να βιώσει. Αν και δυσκολία στην αναπνοή μπορεί να νιώσει κάθε άνθρωπος υπό συγκεκριμένες συνθήκες, η δύσπνοια, όταν εμφανίζεται, αποτελεί συνήθως σύμπτωμα κάποιας νόσου.

“Η δύσπνοια μπορεί να είναι σύμπτωμα περισσότερων του ενός νοσημάτων” 

Δεν υπάρχει σαφής ορισμός της δύσπνοιας, κάτι το οποίο είναι αναμενόμενο, καθώς εμπεριέχει υποκειμενικά στοιχεία, που διαφέρουν σε κάθε άνθρωπο. Έχει περιγραφεί με διάφορους τρόπους, συχνότερα ως μία αίσθηση: 

  • δυσκολίας στην αναπνοή
  • έντονου σφιξίματος στο στήθος
  • ασφυξίας
  • ανεπάρκειας του αέρα στην αναπνοή

Κάποιοι ασθενείς, επίσης, νιώθουν την ανάγκη να εισπνεύσουν ξανά, πριν ακόμα ολοκληρώσουν την εκπνοή τους. Γενικά, η δύσπνοια προκαλεί γρηγορότερη αναπνοή (ταχύπνοια), αλλά το συναίσθημα πως ο αέρας δεν επαρκεί παραμένει.

“Η δύσπνοια αποτελεί ένα σύμπτωμα και όχι νόσο. Ο ιατρός σας θα διερευνήσει το αίτιο της δύσπνοιας”

Η “φυσιολογική” δυσκολία στην αναπνοή 

Την αίσθηση της δυσκολίας στην αναπνοή την έχουν νιώσει οι περισσότεροι, χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα πως πρόκειται για κάτι το παθολογικό. Υπάρχουν διάφορες καταστάσεις στις οποίες είναι πιθανό να νιώσει ένας φυσιολογικός άνθρωπος δύσπνοια, όπως:

  • η έντονη άσκηση (εξαρτάται και από το επίπεδο της φυσικής κατάστασης)
  • οι ακραίες θερμοκρασίες
  • το μεγάλο υψόμετρο
  • η παχυσαρκία
  • οι γυναίκες στη διάρκεια της κύησης

“Με εξαίρεση τα παραπάνω, όμως, η δύσπνοια αποτελεί συνήθως σύμπτωμα κάποιας νόσου” 

Δύσπνοια: αίτια και παθήσεις

Τα αίτια της δύσπνοιας είναι συχνότερα διάφορες παθήσεις της καρδιάς και των πνευμόνων. Τέτοιες είναι συνήθως οι:

  • άσθμα
  • χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
  • πνευμονία
  • διάμεσες πνευμονοπάθειες
  • καρδιακή ανεπάρκεια
  • ισχαιμία του μυοκαρδίου 
  • ψυχογενή αίτια

“Το 85% περίπου των περιπτώσεων δύσπνοιας οφείλεται σε ένα από τα: άσθμα, ΧΑΠ, πνευμονία, διάμεσες πνευμονοπάθειες, καρδιακή ανεπάρκεια, ισχαιμία του μυοκαρδίου και ψυχογενή αίτια“

Τα συχνότερα αίτια διαφέρουν, εάν η δύσπνοια είναι οξεία ή χρόνια. Έτσι, μία αιφνίδιας έναρξης δύσπνοια μπορεί συνήθως οφείλεται σε βρογχόσπασμο, οξύ ισχαιμικό επεισόδιο, λοίμωξη των πνευμόνων, πνευμονική εμβολή ή αναφυλαξία μεταξύ άλλων. Όταν εμφανίζεται χρόνια, τα αίτια μπορεί να είναι η παχυσαρκία, το άσθμα, η ΧΑΠ, ή άλλα νοσήματα των πνευμόνων ή του καρδιαγγειακού.

Αναλυτικότερα, κάποια από τα συχνότερα νοσήματα που μπορούν να εκδηλωθούν με δύσπνοια είναι:

  • αναπνευστικά: άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, πνευμονία, πνευμοθώρακας, κακοήθειες, εισρόφηση. 
  • καρδιαγγειακά: καρδιακή ανεπάρκεια, πνευμονικό οίδημα, οξύ στεφανιαίο σύνδρομο, πνευμονική υπέρταση. 
  • νευρολογικά: μυοπάθειες, νευροπάθειες, παράλυση του φρενικού νεύρου. 
  • μυοσκελετικά: κύφωση ή σκολίωση
  • ψυχογενή: δυσλειτουργία φωνητικών χορδών (VCD), ψυχογενής δύσπνοια, σύνδρομο υπεραερισμού
  • άλλα: αναιμία, αναφυλαξία, οξεία νεφρική ανεπάρκεια 

“Η ύπαρξη ενός γνωστού χρόνιου νοσήματος δεν αποκλείει μία αιφνίδια δύσπνοια να οφείλεται σε άλλη νόσο”

Δύσπνοια στην εγκυμοσύνη

Στην εγκυμοσύνη -αλλά και σε μικρότερο ποσοστό στην εμμηνόπαυση- μπορεί να εμφανιστεί δύσπνοια σε κατά τα λοιπά υγιείς γυναίκες.

“Περισσότερο από 60% των υγειών γυναικών στην εγκυμοσύνη θα εκδηλώσει δύσπνοια”

Ο λόγος είναι συνήθως μεταβολές που συμβαίνουν στη διάρκεια της κύησης. Ο μεταβολισμός αυξάνει, όπως και οι αναπνευστικές ανάγκες ενώ παράλληλα μεταβάλλονται ορμόνες (όπως οιστρογόνα και προγεστερόνη) αλλά και η ανατομία του σώματος με την ανύψωση του διαφράγματος. 

Από την άλλη, τα παραπάνω δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο η δύσπνοια να οφείλεται σε παθολογικά αίτια, τα οποία θα πρέπει να διερευνηθούν από τον ιατρό. 

“Η δύσπνοια στην εγκυμοσύνη μπορεί να οφείλεται σε κάποια πάθηση ή σε μεταβολές της κύησης”

Δύσπνοια από άγχος

Υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση μεταξύ δύσπνοιας και άγχους. Η δυσκολία στην αναπνοή, από τη μία, επιδεινώνει το άγχος του ασθενή, αλλά και οι αγχώδεις διαταραχές είναι δυνατόν να προκαλέσουν αίσθημα δύσπνοιας.

“Η δύσπνοια και το άγχος έχουν συχνά μια αμφίδρομη σχέση”

Θα πρέπει να δοθεί, όμως, προσοχή πριν αποδοθεί η δύσπνοια αποκλειστικά στο άγχος. Ο όρος ψυχογενής δύσπνοια είναι συχνά μια διάγνωση εξ αποκλεισμού, όταν δηλαδή έχουν αποκλειστεί άλλα οργανικά νοσήματα που θα μπορούσαν να την προκαλέσουν.

Στις περιπτώσεις όπου η δύσπνοια προκαλείται από το άγχος, μπορεί να εμφανιστεί ένας φαύλος κύκλος. Το άγχος να οδηγεί τον ασθενή σε γρήγορες και όχι βαθιές αναπνοές και αυτός ο τρόπος αναπνοής, με τη σειρά του, να επιτείνει την αίσθηση δύσπνοιας και κατ’ επέκταση το άγχος. Εάν εμφανίζετε δυσκολία στην αναπνοή σε φάσεις έντονου στρες προσπαθήστε να ελαττώσετε σταδιακά τη συχνότητα των αναπνοών και να αναπνέετε πιο βαθειά.

Δύσπνοια και συμπτώματα που συνυπάρχουν

Σε ασθενείς που εκδηλώνουν δύσπνοια, η συνύπαρξη κάποιων άλλων συμπτωμάτων μπορεί να υποδηλώνει σοβαρότερες καταστάσεις. Τέτοια είναι:

  • όταν εμφανίζεται σε φάση ξεκούρασης (δύσπνοια ηρεμίας)
  • ευερεθιστότητα, σύγχυση ή μειωμένη επαφή με το περιβάλλον σε οξεία δύσπνοια
  • πόνος στο θώρακα (θωρακικό άλγος), εφίδρωση, μούδιασμα σε λαιμό ή άνω άκρα ή αίσθημα παλμών σε οξύ επεισόδιο δύσπνοιας 
  • όταν εκδηλώνεται αιφνίδια μαζί με άλλα συμπτώματα αναφυλαξίας, μετά από έκθεση σε αλλεργιογόνο
  • σε χρόνια δύσπνοια απώλεια βάρους, νυχτερινοί ιδρώτες

“Μην αμελείτε δυνητικά επικίνδυνα συμπτώματα που μπορεί να συνυπάρχουν με τη δύσπνοια”

Δύσπνοια: αντιμετώπιση

Η θεραπεία της δύσπνοιας προϋποθέτει την αναζήτησή του νοσήματος που αυτή υποκρύπτει. Μπορεί να ποικίλλει από απλές παρεμβάσεις, όπως η χορήγηση ενός εισπνεόμενου φαρμάκου μέχρι και πολύπλοκες όπως η μηχανικά υποβοηθούμενη αναπνοή. 

“Δεν υπάρχει μία αντιμετώπιση για τη δύσπνοια. Εξαρτάται από τη νόσο που την προκάλεσε”

Σε περιπτώσεις που αιφνίδια εμφανίστηκε δυσκολία στην αναπνοή, όπως και όταν συνυπάρχουν άλλα συμπτώματα, αναζητήστε ιατρική εκτίμηση. 

“Η οξεία δύσπνοια είναι ένα από τα συχνότερα αίτια που θα οδηγήσουν κάποιον στα επείγοντα”

Ίσως σας ενδιαφέρουν

Βρείτε περισσότερα άρθρα 

Επικοινωνήστε μαζί μας

Προγραμματίστε την επίσκεψη σας στο Ιατρείο
Επικοινωνία
Copyright 2017 - 2024 Lampros A. Kalogiros
magnifiercrosschevron-down