Θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας

29/08/2020
Last Modified 11/04/2023
Lampros A. Kalogiros

Η αλλεργική ρινίτιδα είναι η συχνότερη νόσος του αναπνευστικού παρουσιάζοντας σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινότητα παιδιών και ενηλίκων. Μπορεί να εμφανιστεί οποτεδήποτε στη ζωή, έναντι αλλεργιογόνων που προηγουμένως δεν προκαλούσαν κανένα σύμπτωμα στον ασθενή. Παρά τις αρνητικές επιπτώσεις της στην καθημερινότητα, όμως, η σωστή θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας, συχνά παραμελείται.

Παράλληλα, θα πρέπει να γνωρίζει κανείς πως η αλλεργική ρινίτιδα δεν είναι πάντα ο μοναδικός παράγοντας που ευθύνεται για τα συμπτώματα του ασθενούς. Σε μία μεγάλη ομάδα ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα συνυπάρχει και ρινική υπεραντιδραστικότητα. Στους ασθενείς αυτούς συμπτώματα προκαλούν και μη ειδικά ερεθίσματα, όπως ο καπνός, τα αρώματα, οι μεταβολές της θερμοκρασίας ή της υγρασίας και άλλα. 

Επιπλέον, σε κάποιους ασθενείς συνυπάρχει και μη αλλεργική ρινίτιδα, σε άλλους εμφανίζονται εντονότερα ένα ή περισσότερα ρινικά αντανακλαστικά, ενώ άλλοι εκδηλώνουν συμπτώματα που επιμένουν μετά από μία ίωση (μεταλοιμώδη). Γίνεται, λοιπόν, φανερό, πως κάθε ασθενής θα πρέπει να αντιμετωπίζεται εξατομικευμένα. Ένα λεπτομερές ιστορικό, τα αλλεργικά τεστ και οι ειδικές προκλήσεις είναι πολύτιμα εργαλεία στην παραπάνω διαδικασία.  

Ακολουθώντας, λοιπόν, μία διεξοδική διαγνωστική προσέγγιση, θα πρέπει να αναζητηθεί η κατάλληλη για κάθε ασθενή θεραπευτική παρέμβαση. Αδρά, η θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας ακολουθεί τρεις βασικούς άξονες:

αλλεργικη ρινιτιδα θεραπεια
Οι τρεις βασικές προσεγγίσεις στη θεραπεία της αλλεργική ρινίτιδας

Αποφυγή αλλεργιογόνων και εκλυτικών παραγόντων 

Μετά από τον ειδικό διαγνωστικό έλεγχο (δερματικές δοκιμασίες, προσδιορισμό ειδικών αντισωμάτων στο αίμα) εντοπίζονται οι κλινικά σημαντικές ευαισθητοποιήσεις για κάθε ασθενή. Από τη στιγμή που κάποιος είναι αλλεργικός σε ένα αλλεργιογόνο, σε κάθε μετέπειτα έκθεση του στο αλλεργιογόνο αυτό θα παρουσιάζει συμπτώματα. Στις περιπτώσεις, δε που η έκθεση αυτή είναι ιδιαίτερα μεγάλη, τα συμπτώματα είναι αρκετά έντονα.

Αν και είναι εξαιρετικά δύσκολο, εώς και αδύνατο να είναι πλήρης, η αποφυγή των αλλεργιογόνων είναι ιδιαίτερα σημαντική. Μέτρα περιορισμού της έκθεσης θα πρέπει να λαμβάνονται, στο μέτρο του δυνατού. Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την  αποφυγή των ακάρεων της οικιακής σκόνης, των αλλεργιογόνων ζώων και των γύρεων στα αντίστοιχα άρθρα.

Παράλληλα, σε πολλούς ασθενείς προκαλούνται συμπτώματα από την επίδραση μη ειδικών παραγόντων. Οι παράγοντες αυτοί μπορεί να είναι:

  • φυσικοί, όπως μεταβολές της θερμοκρασίας και της υγρασίας (όπως με τη χρήση κλιματιστικού), η άσκηση ή και το συναισθηματικό στρες
  • χημικοί, όπως πτητικές ουσίες, χημικά καθαριστικά σπιτιού, έντονα αρώματα ή ο καπνός του τσιγάρου

Σε έναν ασθενή δεν επιδρά κάθε παράγοντας το ίδιο έντονα, οπότε στην περίπτωση που εντοπιστεί κάποιος, θα πρέπει κατά το δυνατόν να αποφεύγεται. Σε αντίθεση με την κοινή αντίληψη, οι παράγοντες αυτοί δεν δρουν μέσω αλλεργικού μηχανισμού, δεν είναι δηλαδή αλλεργιογόνα. Συνεπώς, η θεραπευτική επιλογή της ειδικής ανοσοθεραπείας δεν είναι διαθέσιμη για τους μη ειδικούς παράγοντες.

Συνηθέστερα, παρά τις προσπάθειες για αποφυγή των παραγόντων που προκαλούν συμπτώματα ρινίτιδας, τα τελευταία επιμένουν. Ο λόγος είναι πως η πλήρης αποφυγή των παραπάνω είναι σχεδόν αδύνατη. Επίσης, συχνά αρκεί μικρή μόνο έκθεση σε αλλεργιογόνα για να εμφανιστούν τα συμπτώματα. 

Συμπτωματική αγωγή στη θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας

Παράλληλα με την αποφυγή, υπάρχουν διαθέσιμες και μπορούν να εφαρμοστούν και άλλες θεραπευτικές παρεμβάσεις, φαρμακευτικές ή μη όπως:

  • οι ρινικές πλύσεις: είναι ένας εύχρηστος και ασφαλής τρόπος περιορισμού των συμπτωμάτων αλλεργικής ρινίτιδας.
  • τα αντιισταμινικά: υπάρχουν διαθέσιμα σκευάσματα για χορήγηση τόσο από του στόματος (χάπια, σιρόπια), όσο και τοπικά (ρινικά σπρέι). Ελέγχουν ικανοποιητικά αρκετά από τα συμπτώματα τις αλλεργικής ρινίτιδας, αλλά υστερούν στον περιορισμό της φλεγμονής και της ρινικής συμφόρησης, συγκριτικά με τα ρινικά κορτικοστεροειδή.
  • τα κορτικοστεροειδή: είναι σημαντικά στον περιορισμό της αλλεργικής φλεγμονής και χορηγούνται συνήθως τοπικά, με τη μορφή ρινικού σπρέι. Σπάνια, σε ειδικές περιπτώσεις, μπορεί να χρησιμοποιηθούν για λίγες ημέρες και από του στόματος. Για λόγους ασφάλειας, όμως, τα χάπια κορτιζόνης θα πρέπει να αποφεύγονται στη θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας. Από την άλλη, τα ρινικά σπρέι κορτικοειδών είναι γενικά ασφαλή φάρμακα, με λιγότερους περιορισμούς. Ιδιαίτερα σημαντικό, τόσο για την αποτελεσματικότητα, όσο και για την ασφάλεια τους είναι να γίνονται με σωστό τρόπο.
  • σταθεροί συνδυασμοί τοπικών αντιισταμινικών και κορτικοστεροειδών: που παρουσιάζουν συνδυαστική δράση των παραπάνω ουσιών για τον πληρέστερο έλεγχο των συμπτωμάτων.
  • άλλες θεραπείες, όπως τα:
    • αντιχολινεργικά: χρήσιμα για την αντιμετώπιση της ρινικής καταρροής.
    • αντιλευκοτριένια: που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν επιπρόσθετη αγωγή, αλλά με περιορισμούς.
    • αποσυμφορητικά: τα οποία μπορεί να χρησιμοποιηθούν τοπικά για κάποιες ημέρες, σε περιπτώσεις έντονης συμφόρησης. Τα από του στόματος αποσυμφορητικά θα πρέπει να αποφεύγονται στην αλλεργική ρινίτιδα, λόγω ανεπιθύμητων αντιδράσεων. Η χρήση των ρινικών αποσυμφορητικών θα πρέπει να γίνεται για λίγες μόνο ημέρες, καθώς η παρατεταμένη χορήγησή τους μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές παρενέργειες.

“Οι φαρμακευτικές επιλογές της συμπτωματικής αγωγής είναι σημαντικό να χορηγούνται με ιατρική παρακολούθηση” 

Πολλές φορές παρατηρείται κατάχρηση φαρμακευτικών σκευασμάτων, χωρίς να είναι οι ασθενείς επαρκώς ενημερωμένοι για τους περιορισμούς, τις αντενδείξεις, αλλά και τις πιθανές ανεπιθύμητες αντιδράσεις τους. 

Ειδική ανοσοθεραπεία στη θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας

“Οι παραπάνω επιλογές δεν θεραπεύουν την αλλεργική ρινίτιδα, αλλά χρησιμεύουν στον έλεγχο των συμπτωμάτων”

Σε αρκετούς από τους ασθενείς με αλλεργική ρινίτιδα, η αλλεργία τους μπορεί να θεραπευθεί. Η ειδική ανοσοθεραπεία σε αεροαλλεργιογόνα είναι μία θεραπεία που στοχεύει στην προοδευτική επαγωγή ανοχής από τον ασθενή, ειδικά για τα αλλεργιογόνα στα οποία είναι αλλεργικός. 

Πρακτικά, χορηγούνται στον ασθενή προοδευτικά αυξανόμενες ποσότητες αλλεργιογόνου για συνολικά 3 εώς 5 έτη. Το αλλεργιογόνο μπορεί να χορηγείται ενέσιμα (υποδόρια ανοσοθεραπεία), συνηθέστερα μία φορά το μήνα ή να λαμβάνεται κάτω από τη γλώσσα (υπογλώσσια), συνηθέστερα καθημερινά. Μπορείτε να ενημερωθείτε αναλυτικότερα για την ειδική ανοσοθεραπεία στο αντίστοιχο άρθρο.

Αναμφισβήτητα, κάθε ασθενής είναι μοναδικός και τα παραπάνω βήματα αναφέρουν απλά τις διαθέσιμες επιλογές για τη θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας. Φυσικά και δεν θα χρειαστούν όλα τα παραπάνω σε κάθε ασθενή, όπως και δεν θα έχουν την ίδια αποτελεσματικότητα. Τόσο η συμπτωματική αγωγή, όσο και η ειδική ανοσοθεραπεία υπόκειται σε σαφείς περιορισμούς.

Οι διαθέσιμες προσεγγίσεις θα πρέπει να εφαρμόζονται σε κάθε ασθενή εξατομικευμένα, ώστε να επιτυγχάνεται ο πληρέστερος έλεγχος, με τις δυνατόν λιγότερες παρεμβάσεις. Συζητήστε με τον Ιατρό σας για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων σας.

Σας ενδιαφέρει να ενημερωθείτε περισσότερο για την αλλεργική ρινίτιδα; Μπορείτε να επιλέξετε από τους παρακάτω συνδέσμους σχετικά με:

Ίσως σας ενδιαφέρουν

Βρείτε περισσότερα άρθρα 

Επικοινωνήστε μαζί μας

Προγραμματίστε την επίσκεψη σας στο Ιατρείο
Επικοινωνία
Copyright 2017 - 2024 Lampros A. Kalogiros
magnifiercrosschevron-down