Αλλεργία σε ακάρεα: θεραπεία

04/08/2022
Last Modified 04/08/2022
Lampros A. Kalogiros

Τα ακάρεα ήδη από το 1967 ενοχοποιήθηκαν ως σημαντική πηγή ενδοοικιακών αλλεργιογόνων του αναπνευστικού (αλλεργική ρινίτιδα, επιπεφυκίτιδα και αλλεργικό βρογχικό άσθμα). 

Σε αυτές τις πέντε δεκαετίες, έχουμε μάθει αρκετά σχετικά με τα αλλεργιογόνα τους, τις συνθήκες που αναπτύσσονται ευκολότερα, τα μέρη του σπιτιού, όπου κυρίως βρίσκονται αλλά και τα συμπτώματα αλλεργίας για τα οποία ευθύνονται.

“Η έκθεση σε ακάρεα μπορεί να συμβεί οπουδήποτε, στο σπίτι, στη δουλειά ή στο σχολείο”

Όλα τα παραπάνω έχουν αναλυθεί σε διαφορετικό άρθρο μας, σχετικά με την αλλεργία στα ακάρεα. Στο παρόν άρθρο θα εστιάσουμε στη σωστή αντιμετώπιση της αλλεργίας στα ακάρεα και σε τι αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει.

Γιατί να αποφύγω την έκθεση σε ακάρεα;

Η αντιμετώπιση αλλεργίας σε ακάρεα θα πρέπει να ξεκινά από προσπάθειες να περιοριστεί η έκθεση σε αυτά. Ιδανικά, στην υποθετική κατάσταση όπου ο αλλεργικός στα ακάρεα ασθενής μπορούσε να τα αποφύγει πλήρως, οι αλλεργίες του θα ήταν ελεγχόμενες.

“Οι προσπάθειες περιορισμού της έκθεσης σε ακάρεα θα πρέπει να εξατομικεύονται”

Σε αρκετές περιπτώσεις που ο περιορισμός των ακάρεων ήταν αποτελεσματικός, τα συμπτώματα των ασθενών βελτιώθηκαν. Στην πραγματικότητα, όμως, τα μέτρα περιορισμού των ακάρεων είναι αρκετά δύσκολο να εφαρμοστούν όλα. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να δίνεται προτεραιότητα σε μέρη όπου η έκθεση είναι ιδιαίτερα μεγάλη, όπως το υπνοδωμάτιο. 

“Στο υπνοδωμάτιο, η έκθεση σε ακάρεα είναι μεγαλύτερη από οπουδήποτε αλλού”

Παρακάτω αναλύονται διάφορα επίπεδα αποφυγής της έκθεσης σε ακάρεα και η εφαρμογή τους θα πρέπει να γίνεται με βάση τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενούς.

ακάρεα
Εικόνα 1. Τα ακάρεα σε αριθμούς

Περιορισμός ακάρεων στο υπνοδωμάτιο

  • Χρησιμοποιήστε ειδικά καλύμματα στρωμάτων και μαξιλαριών για τα ακάρεα. Τα καλύμματα αυτά είναι φτιαγμένα από υλικό με πόρους μικροσκοπικούς, αδιαπέραστους από ακάρεα. 
  • Για να είναι αποτελεσματικό, το κάλυμμα στο στρώμα και τα μαξιλάρια θα πρέπει να είναι από ύφασμα fine woven. Απλά και non-woven υφάσματα δεν βοηθούν ιδιαίτερα καθώς τα ακάρεα τα διαπερνούν ή/και παγιδεύονται σε αυτά.
  • Οι μαξιλαροθήκες και τα κλινοσκεπάσματα θα πρέπει να πλένονται με καυτό ή ζεστό νερό.

“Εάν χρησιμοποιείτε στεγνωτήριο ρούχων, η διαδικασία στεγνώματος μηδενίζει τα ακάρεα”

  • Καλύμματα από πλαστικό ή βινύλιο μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν, αν και αρκετοί ασθενείς τα βρίσκουν μη αναπαυτικά, καθώς προκαλούν αυξημένη εφίδρωση. 
  • Η χρήση, επίσης, “μη-αλλεργιογονικών” μαξιλαριών, συνήθως δεν επαρκεί, καθώς ο όρος αυτός αναφέρεται στα συνθετικά υλικά, από τα οποία κατασκευάζονται. 
  • Φροντίστε να πλένετε συχνά τα κλινοσκεπάσματα, καθώς μετά τις πρώτες κιόλας φοράς που θα κοιμηθείτε σε αυτά τα ακάρεα θα αρχίσουν να συσσωρεύονται.

“Αποφεύγετε να ξαπλώνετε στο μαξιλάρι με βρεγμένα μαλλιά”

  • Εάν είναι δυνατόν, απομακρύνετε πλήρως τα χαλιά, όπως και άλλες υφασμάτινες επιφάνειες από το υπνοδωμάτιο. Μην αφήνετε πεταμένα ρούχα ή άλλα υφασμάτινα αντικείμενα εντός του δωματίου.

“Ο πλήρης καθαρισμός του στρώματος από ακάρεα είναι ανέφικτος”

  • Χρησιμοποιήστε συσκευές καθαρισμού αέρα στο πάτωμα και όχι αναρτημένες σε τοίχο, προτιμητέα με φίλτρα HEPA (High Efficiency Particulate Arrestor). Η ελάττωση των ακάρεων, όμως, στα σημεία που κυρίως συσσωρεύονται θα είναι μικρή. 

“Θυμηθείτε πως εκτός του κρεβατιού και των άλλων επίπλων, τα περισσότερα ακάρεα βρίσκονται στα χαλιά”

Ελάττωση της υγρασίας στο σπίτι

  • Ο περιορισμός της υγρασίας εντός του σπιτιού με χρήση αφυγραντήρα ελαττώνει, αλλά επίσης όχι σημαντικά τον αριθμό των ακάρεων. Ο λόγος είναι πως τα ακάρεα αρκούνται στην υγρασία που κατακρατούν τα υφάσματα, και παραμείνουν εκεί. 

“Για τον  περιορισμό των ακάρεων, τα επιθυμητά επίπεδα υγρασίας είναι περίπου 40-45%”

  • Παράλληλα, στις περιπτώσεις που η υγρασία πέσει κάτω από το 40%, αυξάνει η πιθανότητα ιώσεων και παρατηρείται ερεθισμός του αναπνευστικού (Εικόνα 2).
  • Προτιμήστε ο αερισμός του σπιτιού να γίνεται σε ώρες που τα επίπεδα υγρασίας στο περιβάλλον είναι σχετικά χαμηλά.
ακάρεα υγρασία
Εικόνα 2. Ακάρεα και υγρασία σπιτιού

Μέτρα καθαρισμού του σπιτιού

  • Ο καθαρισμός του σπιτιού συμβάλλει, στη σχετική ελάττωση των ακάρεων, μέσω περιορισμού της σκόνης, και των επιθηλίων ανθρώπων ή κατοικιδίων. 
  • Η ηλεκτρική σκούπα, για να συγκρατεί τα ακάρεα, θα πρέπει να έχει φίλτρα HEPA, τα οποία παγιδεύουν μικρότερα σωματίδια αποτελεσματικότερα.
  • Οι απλές σκούπες στα χαλιά δεν περιορίζουν τη συσσώρευση επιθηλίων, που είναι η τροφή των ακάρεων. Ο συνδυασμός καθαρισμού με ατμό και χρήσης σκούπας με φίλτρα HEPA μπορεί να περιορίσει τα ακάρεα, αλλά σε μικρό βαθμό.
  • Ο καθημερινός καθαρισμός του κρεβατιού, του στρώματος και των χαλιών φαίνεται να βοηθά. Εάν δεν είναι εφικτός, προσπαθήστε να καθαρίζονται τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα.
  • Ο καθαρισμός του σπιτιού, δεν θα πρέπει να γίνεται από τον ασθενή με αλλεργία στα ακάρεα, αλλά από άλλα μέλη της οικογένειας. Στη διάρκεια του καθαρισμού τα ακάρεα αιωρούνται σε μεγάλους αριθμούς στον αέρα. 
  • Καλό θα είναι ο αερισμός των δωματίων όταν καθαρίζονται να είναι επαρκής, και οι αλλεργικοί στα ακάρεα ασθενείς να βρίσκονται εκτός σπιτιού.

“Είναι προτιμότερο να περιμένετε για τουλάχιστον μισή ώρα πριν μπείτε σε δωμάτιο που έχει καθαριστεί”

Γενικά, πρακτικά μέτρα περιορισμού των ακάρεων

  • Απομακρύνετε υφασμάτινα έπιπλα και αντικαταστήστε τα με άλλα που έχουν επιφάνειες “αφιλόξενες” για ανάπτυξη ακάρεων και είναι ευκολότερο να καθαριστούν. 
  • Χαλιά με παχύ πέλος ή χαλιά που καλύπτουν το δωμάτιο από την μία άκρη στην άλλη θα πρέπει να αποφεύγονται. Προτιμήστε μικρότερα χαλιά και -εάν είναι δυνατόν- πλύνετε τα συχνά με ζεστό νερό ή με ξηρό καθάρισμα.
  • Η χρησιμοποίηση φίλτρων αέρα HEPA στον κλιματισμό μπορεί επίσης να περιορίσει ένα μικρό ποσοστό αλλεργιογόνων ακάρεων, που αιωρούνται στο δωμάτιο.
  • Η χρήση σπρέι για τα ακάρεα και άλλων ακαρεοκτόνων δεν φαίνεται να έχει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα στην ελάττωση των ακάρεων.

Υπάρχει θεραπεία για την αλλεργία στα ακάρεα;

Τα μέτρα ελάττωσης της έκθεσης σε ακάρεα της οικιακής σκόνης που αναφέρθηκαν, αρκετά συχνά βοηθούν τους αλλεργικούς σε αυτά ασθενείς. Σε πολλές, όμως περιπτώσεις είναι αδύνατον να εφαρμοστούν συστηματικά, ενώ σε άλλες τα συμπτώματα επιμένουν, παρά τη σχολαστική τήρηση των μέτρων. 

“Η πλήρης εξάλειψη των ακάρεων στο σπίτι είναι πρακτικά αδύνατη”

Στους ασθενείς αυτούς, θα πρέπει εξατομικευμένα να εφαρμόζονται ενεργητικές παρεμβάσεις, είτε φαρμακευτικές είτε όχι. Αυτές, μπορούν αδρά να διαχωριστούν σε δύο βασικές κατηγορίες, τις:

  • φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων που η αλλεργία προκαλεί (συμπτωματική αγωγή)
  • θεραπεία της αλλεργίας καθεαυτής, με στόχο την προοδευτική επίτευξη ανοχής (αιτιολογική αντιμετώπιση)

Συμπτωματική αγωγή σε ακάρεα

Η συμπτωματική αγωγή στην αλλεργία αναπνευστικού είναι αντίστοιχη για όλα τα είδη αεροαλλεργιογόνων, μεταξύ αυτών και των ακάρεων. Ο στόχος της αγωγής είναι να περιορισθούν τα συμπτώματα της αλλεργικής νόσου (ρινίτιδας, επιπεφυκίτιδας, άσθματος). Οι διαθέσιμες επιλογές διαφέρουν ανάλογα με την αλλεργική νόσο, και συνοπτικά περιλαμβάνουν:

  • τοπική απομάκρυνση των αλλεργιογόνων με ρινικές η οφθαλμικές πλύσεις
  • τοπική φαρμακευτική αγωγή (εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή ή β2-διεγέρτες, ρινικά σπρέι, και κολλύρια)
  • από του στόματος αγωγή, αναλόγως της συμπτωματολογίας (αντιισταμινικά, αντιλευκοτριένια)

Οι ασθενείς με αλλεργία σε ολοετή αλλεργιογόνα -όπως τα ακάρεα- συχνά έχουν ανάγκη συμπτωματικής αγωγής για τη μεγαλύτερη διάρκεια του χρόνου. Η συμπτωματική αγωγή, όπως δηλώνει και το όνομα της, στοχεύει στον περιορισμό των συμπτωμάτων, χωρίς να επιδρά στην πορεία της αλλεργικής νόσου. 

Ο ασθενής θα πρέπει να εκπαιδεύεται σωστά στον τρόπο χρήσης της συμπτωματικής αγωγής, ειδικά για τα εισπνεόμενα φάρμακα και τα ρινικά σπρέι. Το παραπάνω, μαζί με την καλή συμμόρφωση του ασθενούς στις οδηγίες είναι καθοριστικό για τον καλό έλεγχο των συμπτωμάτων, με τη μικρότερη δυνατή χορήγηση αγωγής.

Ανοσοθεραπεία για αλλεργία σε ακάρεα

Η ειδική ανοσοθεραπεία στα ακάρεα της οικιακής σκόνης αποτελεί τη μοναδική θεραπευτική επιλογή που έχουμε στη διάθεση μας. Οι πρώτες μελέτες ανοσοθεραπείας σε ακάρεα πραγματοποιήθηκαν το 1971, σχεδόν μισό αιώνα πριν, οπότε σήμερα, τα δεδομένα αποτελεσματικότητας της ανοσοθεραπείας στα ακάρεα είναι πολλά. 

Πραγματοποιείται με τη χορήγηση για διάστημα 3-5 ετών κεκαθαρμένων αλλεργιογόνων ακάρεων, με δύο βασικούς τρόπους:

  • τις υποδόριες ενέσεις ανά μήνα, είτε 
  • υπογλώσσια, με χορήγηση σταγόνων, ψεκασμών ή ταμπλετών κάτω από τη γλώσσα, συνήθως καθημερινά

Η ανοσοθεραπεία στοχεύει στην προοδευτική τροποποίηση και εκ νέου “εκπαίδευση” του ανοσοποιητικού συστήματος, ώστε να σταματήσει να αναγνωρίζει τα αλλεργιογόνα των ακάρεων και να αντιδρά σε αυτά. Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες στο άρθρο μας για την ανοσοθεραπεία για αλλεργίες του αναπνευστικού.

Ίσως σας ενδιαφέρουν

Βρείτε περισσότερα άρθρα 

Επικοινωνήστε μαζί μας

Προγραμματίστε την επίσκεψη σας στο Ιατρείο
Επικοινωνία
Copyright 2017 - 2024 Lampros A. Kalogiros
magnifiercrosschevron-down